رشته فارماکوگنوزی باتوجه به ذخایر غنی طب سنتی و با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علمی و بکارگیری فن‌آوری های جدید، ضمن توسعه نقش و جایگاه خود در توسعه سلامت در جامعه ایرانی و به عنوان یکی از اعضای تیم مراقبتهای بهداشتی؛ به بسط و گسترش مرزهای دانش در سطح جهانی مبادرت خواهد کرد به نحوی که برترین جایگاه را در بین زیر مجموعه‌های رشته داروسازی و علوم دارویی در سطح کشور و عالی‌ترین مرتبه را در سطح کشورهای منطقه کسب نماید.

فارماکوگنوزی  (Pharmacognosy)علم مطالعه ی مواد دارویی از منابع طبیعی است و به طور کلی به بررسی و مطالعه ی منابع دارویی طبیعی می پردازد. این منابع طبیعی ممکن است گیاهی، حیوانی، میکروبی و یا هر منبع دیگر با منشأ طبیعی باشد.
دروسی که توسط گروه فارماکوگنوزی دانشده داروسازی زنجان ارائه می شود عبارتند از گیاهان دارویی نظری و عملی و همچنین فارماکوگنوزی 1 و 2 نظری و فارماکوگنوزی عملی.
زیر شاخه های رشته فارماکوگنوزی عبارتند از:

1- استخراج و جداسازی ترکیبات طبیعی: این زیر شاخه از علم فارماکوگنوزی به جداسازی و خالص سازی ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان دارویی و دیگر منابع دارویهای طبیعی می   پردازد و در این راستا خصوصا از علم فیتوشیمی  بهره می برد. روشهای مختلف استخراج و خالص سازی مواد (از جمله روشهای مختلف کروماتوگرافی) و روشهای شناسایی ساختارهای مولکولی ترکیبات ( انواع تکنیکهای NMR، طیف سنجی جرمی، طیف سنجی اشعه فرابنفش، IR و ...) از مهمترین روشهایی است که در این حیطه از علم فارماکوگنوزی به کار گرفته می شود.
استخراج اسانسهای موجود در گیاهان دارویی و شناسایی ترکیبات آنها نیز  از جمله پژوهشهایی است که در این حیطه انجام می گیرد.
2- فیتوفارماکولوژی و برسی اثرات بیولوژیک گیاهان دارویی: در این بخش اثرات دارویی گیاهان و امکان تبدیل آنها به دارو بررسی می شود.

3- فیتوتراپی: این بخش به بررسی کاربردهای بالینی گیاهان دارویی، نحوه مصرف، تداخلات و عوارض بالینی آنها می پردازد.

4- کنترل کیفی گیاهان دارویی و فرآورده های گیاهی: به کارگیری روشهای بررسی ماکروسکوپی، اورگانولپتیک و میکروسکوپی (خرده‌نگاری) برای داروهای خام گیاهی و همچنین روشهای فیزیکی و نیز فیتوشیمیایی برای کنترل این فرآورده ها.

5- فیتوتوکسیکولوژی: بررسی سمیت و عوارض ناخواسته ناشی از مصرف گیاهان دارویی.

6- تهیه فرآورده های گیاهی بر پایه متون طب سنتی و نیز یافته های جدید

7- کشت سلول و بافت گیاهان دارویی با هدف تولید بهینه ترکیبات طبیعی دارویی

 

فارماکوگنوزی و داروسازی سنتی